Pilna Akcja – Chiny: Zagrożenie torturami i innymi formami znęcania się.

Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji (TCHRD) opublikowało informację, że 10. marca 15 tybetańskich mnichów zostało zatrzymanych za udział w pokojowej manifestacji w dzielnicy Barkhor w Lhasie, stolicy Tybetańskiego Regionu Autonomicznego. Nie jest znane ich aktualne miejsce pobytu ani treść zarzutów. Istnieje duże ryzyko, że zostaną poddani torturom lub innym formom znęcania się.

AI Index: ASA 17/057/2008
18 marca 2008
UA 76/08

Samten (m), lat 17, z klasztoru Lungkar, prowincja Qinghai
Trulku Tenpa Rigsang (m), lat 26, z klasztoru Lungkar, prowincja Qinghai
Gelek Pel (m), lat 32, z klasztoru Lungkar, prowincja Qinghai
Lobsang (m), lat 15, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Lobsang Thukjey (m), lat 19, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Tsultrim Palden (m), lat 20, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Lobsher (m), lat 20, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Phurden (m), lat 22, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Thupdon (m), lat 24, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Lobsang Ngodup (m), lat 29, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Lodoe (m), lat 30, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan
Thupwang (m), lat 30, z klasztoru Darthang
Pema Garwang (m), lat 30, z klasztoru Darthang
Tsegyam (m), lat 22, z klasztoru Kashi
Soepa (m), lat 30, z klasztoru Mangye

W poniedziałek 10. marca setki mnichów rozpoczęło marsz z klasztoru Drepung do Barkhoru. Inna grupa, do której należeli zatrzymani, rozpoczęła marsz z klasztoru Sera. Mnisi domagali się od rządu złagodzenia kampanii „patriotycznej reedukacji”, w ramach której zmuszano ich do wyrzeczenia się Dalaj Lamy i poddawano rządowej propagandzie.

Na znak solidarności z zatrzymanymi zorganizowano protesty w innych klasztorach. Wkrótce fala demonstracji z udziałem nie tylko mnichów, ale i osób świeckich, ogarnęła Lhasę, inne części Tybetu i sąsiadujące z nim prowincje Qinghai, Gansu i Sichuan (Syczuan), w których żyje wielu Tybetańczyków. W piątek w protestach pojawił się element przemocy. Niektórzy z manifestantów napadali i podpalali chińskie sklepy oraz atakowali ludzi z innych grup etnicznych.

Chińskie władze wezwały uczestników protestów do dobrowolnego zgłaszania się na policję do północy 17 marca (czasu pekińskiego), obiecując im łagodniejsze potraktowanie. Na dzień dzisiejszy ulice Lhasy są w większości spokojne i puste.

Według doniesień policja i wojsko przeszukują w Lhasie dom po domu. Naoczni świadkowie opowiadają o ludziach wyciąganych siłą z domów. Nie ustają sygnały o niepokojach w sąsiednich prowincjach Sichuan i Gansu. Są też doniesienia, że chińska policja i wojsko stosowały nadmierną przemoc (w tym również środki potencjalnie śmiercionośne) wobec demonstrantów w Lhasie i w innych miejscach. W sytuacji rozmieszczenia w regionie znacznych oddziałów nie da się wykluczyć dalszych naruszeń praw człowieka.

Chińskie władze nałożyły prawie całkowitą blokadę na informacje wychodzące z Tybetu. Pozwolenia dla dziennikarzy na wjazd do Tybetu zostały wstrzymane 12 marca. Zagranicznych dziennikarzy nie wpuszcza się lub usuwa z prowincji Gansu, Sichuan i Qinghai, do których rozprzestrzeniły się niepokoje. Rząd Chin ma prawo i obowiązek bronić przed przemocą każdego człowieka i jego dobytek. Jednocześnie jednak prawo międzynarodowe wymaga, by władze radziły sobie z takimi kryzysami w sposób respektujący fundamentalne prawa człowieka oraz zasady konieczności i proporcjonalności w użyciu siły. Na przykład broń palna powinna być używana tylko w ostateczności, gdy zagrożone jest życie ludzkie.

TCHRD zdobyło zdjęcia 14 spośród zatrzymanych. Można je obejrzeć na stronie

http://www.tchrd.org/press/2008/p001.html.

ZALECANE DZIAŁANIA:

Prosimy niezwłocznie wysyłać apele po angielsku, chińsku lub w języku polskim wzywające władze do:

– uwolnienia 15 wyżej wymienionych mnichów, jak również wszystkich zatrzymanych za pokojowe korzystanie z wolności słowa, zgromadzeń lub stowarzyszania się;
– ujawnienia informacji o wszystkich zatrzymanych w związku z demonstracjami, zagwarantowania, że nie będą oni poddani torturom ani innym formom znęcania się oraz, że będą mieli dostęp do prawników i opieki medycznej, a także, że zostaną niezwłocznie postawieni przed niezawisłym sądem, przed którym będą mogli zakwestionować podstawy swojego zatrzymania;
– zapewnienia, że postawieni przed sądem będą sądzeni za przestępstwa powszechnie na świecie uznawane, a postępowanie będzie spełniało międzynarodowe standardy uczciwego procesu;
– zapewnienia dziennikarzom i innym niezależnym obserwatorom pełnego i swobodnego dostępu do Tybetu i innych regionów zamieszkanych przez Tybetańczyków;
– wydania zgody na niezależne śledztwo pod auspicjami ONZ w sprawie wydarzeń minionego tygodnia, w szczególności zaś dopuszczenia śledczych do miejsc konfrontacji, naocznych świadków i zatrzymanych, a także do zapewnienia podobnego dostępu niezależnym obserwatorom, w tym dziennikarzom i aktywistom pozarządowych organizacji praw człowieka.

Adresaci apeli:

Prezydent ChRL
HU Jintao Guojia Zhuxi
The State Council General Office
2 Fuyoujie, Xichengqu
Beijingshi 100017, Chińska Republika Ludowa
Zwrot grzecznościowy: Ekscelencjo / Your Excellency

Przewodniczący Ludowego Rządu Tybetańskiego Regionu Autonomicznego
Qiangba PUNCOG Zhuren
Xizang Zizhiqu Renmin Zhengfu
1 Kang’angdonglu
Lasashi 850000, Xizang Zizhiqu, Chińska Republika Ludowa
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Przewodniczący / Dear Chairman

Minister Bezpieczeństwa Publicznego ChRL
MENG Jianzhu Buzhang
Gong’anbu
14 Dongchang’anjie
Dongchengqu, Beijingshi 100741, Chińska Republika Ludowa
Fax: +86 10 63099216 (ciężko się przebić, proszę próbować kilkukrotnie)
Zwrot grzecznościowy: Ekscelencjo / Your Excellency

Adresaci kopii:

Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Lhasie (Burmistrz)
LOBSANG Gyaincain Shizhang
Lasashi Zizhiqu Renmin Zhengfu
16 Jinjulu, Lasashi 850000, Xizang Zizhiqu, Chińska Republika Ludowa
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Burmistrzu / Dear Mayor

Ambasada Chińskiej Republiki Ludowej
ul. Bonifraterska 1
00-203 Warszawa
political@chinaembassy.org.pl
tel.: 022 831 38 36, faks: 022 635 42 11

W przypadku wysyłania apeli po 29 kwietnia 2008 r. prosimy o zweryfikowanie aktualności pilnej akcji z Zespołem Pilnych Akcji AI Polska (pilneakc@amnesty.org.pl) lub bezpośrednio z Międzynarodowym Sekretariatem.

Przykładowy list w języku polskim:

Szanowny Panie ………

Wzywam władze Chińskiej Republiki Ludowej do uwolnienia 15 mnichów zatrzymanych 10. marca za udział w pokojowej manifestacji w dzielnicy Barkhor w Lhasie, stolicy Tybetańskiego Regionu Autonomicznego. Zatrzymani w sprawie których piszę to: Samten, lat 17, z klasztoru Lungkar, prowincja Qinghai; Trulku Tenpa Rigsang, lat 26, z klasztoru Lungkar, prowincja Qinghai; Gelek Pel, lat 32, z klasztoru Lungkar, prowincja Qinghai; Lobsang, lat 15, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Lobsang Thukjey, lat 19, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Tsultrim Palden, lat 20, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Lobsher, lat 20, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Phurden, lat 22, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Thupdon, lat 24, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Lobsang Ngodup, lat 29, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Lodoe, lat 30, z klasztoru Onpo, prowincja Sichuan; Thupwang, lat 30, z klasztoru Darthang; Pema Garwang, lat 30, z klasztoru Darthang; Tsegyam, lat 22, z klasztoru Kashi; Soepa, lat 30, z klasztoru Mangye.

Wzywam również do uwolnienia wszystkich zatrzymanych za pokojowe korzystanie z wolności słowa, zgromadzeń lub stowarzyszania się.

Wzywam do ujawnienia informacji o wszystkich zatrzymanych w związku z demonstracjami, zagwarantowania, że nie będą oni poddani torturom ani innym formom znęcania się oraz, że będą mieli dostęp do prawników i opieki medycznej, a także, że zostaną niezwłocznie postawieni przed niezawisłym sądem, przed którym będą mogli zakwestionować podstawy swojego zatrzymania.

Wzywam władze do zapewnienia, że postawieni przed sądem będą sądzeni za przestępstwa powszechnie na świecie uznawane, a postępowanie będzie spełniało międzynarodowe standardy uczciwego procesu.

Wzywam do zapewnienia dziennikarzom i innym niezależnym obserwatorom pełnego i swobodnego dostępu do Tybetu i innych regionów zamieszkanych przez Tybetańczyków oraz wydania zgody na niezależne śledztwo pod auspicjami ONZ w sprawie wydarzeń minionego tygodnia, w szczególności zaś dopuszczenia śledczych do miejsc konfrontacji, naocznych świadków i zatrzymanych, a także do zapewnienia podobnego dostępu niezależnym obserwatorom, w tym dziennikarzom i aktywistom pozarządowych organizacji praw człowieka.

Z poważaniem

Podpis